بررسی زمین شناسی، زمین شیمی و مدل زایشی کانسار مس- طلای پورفیری دالی، دلیجان، استان مرکزی

کانسار مس- طلای پورفیری دالی در شمال غرب روستای راوه، شهرستان دلیجان، استان مرکزی واقع شده است. از لحاظ ساختاری این کانسار در بخش مرکزی کمان ماگمایی ارومیه- دختر (udma) قرار می گیرد و از دو بخش به نام های تپه ی جنوبی (کوچک تر و باورر) و تپه ی شمالی (بزرگ تر و نیمه بارور) با سنگ دیواره ی آندزیت تا آندزی- بازالت و سنگ میزبان-های گرانیتوئیدی (دیوریت، کوارتز دیوریت و مونزودیوریت) تشکیل شده است. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های زمین-شناسی، زمین شیمی و کانی شناسی کانسار به منظور ارائه ی یک مدل زایشی مناسب برای آن می باشد. در همین راستا علاوه بر مشاهدات صحرایی و بررسی های کانی شناسی، برداشت نمونه از بخش های غیردگرسان، کانه دار و کم دگرسان برای انجام مطالعات زمین شیمیایی با استفاده از روش la-icp-ms انجام گرفت. شواهد کانی شناسی و زمین شناسی نشان می دهد که حضور دگرسانی های فیلیک، آرژیلیک و دگرسانی برون زاد همراه با فراوانی بیشتر کانی های هورنبلند، بیوتیت و مگنتیت در تپه-ی جنوبی از عوامل موثر در افزایش توان کانه زایی آن هستند. بطوریکه حضور هورنبلند، مگنتیت و فراوانی کمتر پلاژیوکلاز بیانگر ƒh2o و ƒo2 بالا در مراحل تحولات ماگما می باشد و رخداد دگرسانی های فیلیک و برون زاد به ترتیب با ایجاد افت حرارتی و انحلال مس شرایط را برای ته نشست و تمرکز کانی های مس فراهم می کنند. مقادیر بالاتر eu/eu*، [dy/yb]n، [la/sm] n و روند reeها با یک تقعر رو به بالا برای تپه ی جنوبی نیز این نتایج را تایید می کنند. نتایج زمین شیمی همانند غنی شدگی در liles، lrees، pb و تهی شدگی در hrees، hfses، nb و ti، p محیط فرورانشی با ماهیت نوع i را برای کل ماگماتیسم مرتبط با کانسار نشان می دهند. علاوه بر این مقادیر %wt. 65-52= sio2، %wt. 15al2o3 >، 93/1= na2o/k2o، 4/47? mg#، ppm 400sr > ، ppm 18 y <و 18/27= sr/y بیانگر وجود آثار ماگماتیسم آداکایتی سیلیکات پایین در نمونه های کانسار دالی می باشد. براساس نمودارهای mg# vs. sio2 و k2o/na2o vs. sr، مقادیر بالای cr، v و ppm 6/1 = y این ماگماها از گوه ی گوشته ای متاسوماتیزم شده توسط سیالات و مذاب های ورقه ی اقیانوسی شکسته شده در یک محیط برخوردی با ضخیم شدگی نسبی ناشی شده اند. مقادیر به ترتیب بالا و پایین نسبت های ba/th، th/nb و روند عناصر اصلی و فرعی در نمودارهای هارکر بیانگر تاثیر آلودگی پوسته ای و فرآیندهای تبلور در حین تحولات بعدی ماگما در اتاقک های ماگمایی بویژه برای توده-های درونی می باشد. حضور گسل های بزرگ مقیاس امتداد لغز با آرایش پوش پله ای و تقاطع آنها با گسل ها و شکستگی های محلی در صعود و جایگیری ماگماهای بوجود آورنده ی کانسار مس- طلای پورفیری دالی نیز نقش مهمی داشته اند.